Koerswijziging
Neeltje Bleumink mocht als erfcoach meedenken met het echtpaar om zo één van hun zonen de kans te geven zijn droom na te jagen. Hoewel ze zich de laatste jaren erop hadden gericht om op termijn te stoppen, moest het roer weer om. ‘Je wilt je zoon toch graag de kans geven om te doen wat hij het liefste doet”, geven de erfeigenaren. Aan de erfcoach de vraag om mee te denken over welke stappen hiervoor genomen konden én moesten worden.
‘Als je weet dat er na jou geen opvolger is, maak je andere keuzes op het bedrijf. De investeringen die je doet, wil je graag afbetalen. Die keuzes maak je dus voor de komende, zeg 20 jaar. Dat heb ik de laatste tijd niet meer gedaan. Nu zou ik graag samen met mijn opvolger weer plannen willen maken. En als je weet dat je je bedrijf over mag dragen aan je zoon, maak je samen keuzes zodat hij verder kan in de toekomst’, zegt de erfeigenaar.
De afgelopen jaren had hij bedrijfsmatig weinig meer geïnvesteerd in grond of fosfaat. ‘Eigenlijk hadden we te weinig grond voor onze hoeveelheid koeien. Deze onbalans heeft de laatste jaren enorm gedrukt op onze resultaten. De droge zomers van afgelopen jaren hebben ons wel genekt. De opbrengst van het land was een stuk lager en we moesten extra voer aankopen’.
Dit alles ging voor deze erfeigenaren ten koste van de winst en mogelijkheden om te groeien. En dat resulteerde uiteindelijk weer in onvoldoende inkomsten uit het bedrijf. ‘We kwamen in een vicieuze cirkel. Om toch een belegde boterham over te houden, werden we eigenlijk gedwongen om buiten de deur te gaan werken. We merkten wel dat daardoor de focus op het vee minder werd, maar het glipt je door je vingers’.
Weer grip krijgen
Om de wens van de erfeigenaren voor hun zoon mogelijk te maken, zijn er nog wel wat stappen die moeten worden gezet. Om te beginnen de zorg voor hun eigen gezondheid en gemoedstoestand. ‘Het gevoel dat we de grip op ons bedrijf en onze eigen keuzes kwijt waren, vrat aan ons. Het is fijn om dit verhaal te kunnen delen met Neeltje. Hierdoor zagen we weer lichtpuntjes.’ Met de inzet van collega-erfcoach (Paulien Hogenkamp), gespecialiseerd in persoonlijke coaching van agrariërs, luisterden ze naar elkaar én naar hun gevoel. Zo waren ze weer in staat eigen keuzes te maken. Het gaf rust in het hoofd.
Maar hoe dan?
Tegelijkertijd zette Neeltje een traject uit met specialisten. Allereerst om te kijken waar op kosten kon worden bespaard en waar de opbrengsten konden worden verhoogd om het bedrijf zoals het nu is in elk geval levensvatbaar te krijgen. De erfeigenaar: ‘Om de gezondheid en productie te verbeteren, hebben we op advies van Neeltje een gesprek georganiseerd met zowel de voeradviseur, de dierenarts en de accountant. Het was een verhelderend gesprek waarbij heel integraal naar ons bedrijf werd gekeken’. Met behulp van de ROZ-groep is er een financiële overbrugging geregeld.
Voor de langere termijn is er gekeken òf en op welke manier een bedrijfsovername mogelijk zou kunnen zijn. Hiervoor zijn door de accountant verschillende scenario’s uitgewerkt.
Maar voor de betrokkenen van dit erf gaat het niet alleen om de financiële, juridische of fiscale mogelijkheden. Ook sociale aspecten zijn belangrijk. Erfeigenaar: ‘Onze zoon is nog geen twintig, dus wij vinden het wel belangrijk dat hij weet waar hij aan begint. Gelukkig wees Neeltje ons ook op de mogelijkheden voor bedrijfsovernamecursussen’. In deze cursussen komt de zakelijke maar ook persoonlijke kant aan de orde. Een ander onderdeel van het hele proces is ook om met ouders, broers en zussen goed de plannen, ideeën en verwachtingen met elkaar af te stemmen. Een bedrijfsovername is vooral gebaat bij goede communicatie. En dat kost tijd, veel tijd.
Haalbaar
De koers die de erfeigenaren en Neeltje samen hebben uitgezet, leiden hopelijk tot ondernemers die goed in hun vel zitten en weer een levensvat bedrijf hebben. Dat er straks een haalbaar en realistisch plan voor de toekomst op tafel ligt waar alle betrokkenen zich in kunnen vinden. Neeltje heeft de ondernemers geholpen bij het helder krijgen van de wensen, het leggen van contacten en het voeren van gesprekken. Of overname haalbaar is, is op dit moment nog niet bekend. Het belangrijkste in deze situatie is vooral dat de ondernemers zelf weer de regie in handen hebben gekregen en eigen keuzes kunnen maken.