Tijdens mijn vakantie moest ik er ook vaak aan denken in welke crisis wij nu eigenlijk zitten, want het zijn er veel op dit moment. Een klimaat-, energie-, voedsel- en stikstofcrisis…, er speelt nog zoveel meer. Steeds vaker hoor je dat er meer sprake is van een algehele welvaartscrisis. Wij zijn van mening dat onze huidige levensstandaard een soort basisrecht is wat wij ten koste van heel veel in stand willen houden, terwijl een groot deel ervan pure luxe is waar wij als maatschappij nu de rekening voor betalen. De huidige stikstofcrisis is dan ook maar ‘slechts’ onderdeel van een groter geheel.
Samen naar een passende oplossing
Wat ik specifiek van de stikstofcrisis vind is niet zo van belang. Dat dit voor mij aanleiding is om vaker aan de ander, aan de agrariër, te denken wel. Hoe voelt het als ondernemer als je ondernemerschap ingeperkt lijkt te worden, als je toekomst onzeker wordt zonder dat je er zelf grip op hebt? Hoe voelt het als mens, als je het gevoel hebt dat de ander niet echt aan je denkt? Dat de Rijksoverheid je het gevoel geeft een schakel te zijn in een systeem in plaats van een mens? Een veelgehoord geluid is dat de empathie ontbreekt, de één tegen de ander in plaats van gelijkwaardig zij aan zij te staan om tot een passende oplossing te komen.
Hoe is het met je?
Als erfcoach zoek ik soms naar mijn rol aan tafel, zeker in de huidige tijd. Waar zit specifiek mijn toegevoegde waarde in het onstuimige speelveld van de stikstofcrisis en/of algehele landbouwcrisis? Ik maak de plannen niet, hoef ze niet uit te voeren, hoef ze niet te omarmen of ze te bekritiseren. Niemand vraagt mij om dat te doen. Maar tegelijk hebben ze wel een enorme impact op mijn gesprekspartners aan de andere kant van de tafel. Mensen die ondernemer zijn, mensen met toekomstplannen, mensen met eigenzinnige karakters en emoties en bovenal mensen die veelal niet onwelwillend tegenover verandering staan. Mijn toegevoegde waarde als erfcoach zit wellicht in hetgeen wij vaak over het hoofd zien, of dat wat wij moeilijk vinden. “Ik moet vaak aan je denken, hoe is het met je?” Na de vakantie mag ik weer op pad, met de zin van mijn familielid wat vaker in mijn hoofd. Het zal vast tot genoeg gespreksstof leiden.