Centrum van de samenleving
De meeste gesprekken op het erf vinden plaats aan de keukentafel, de plek waar mensen en ook ik zich thuis voelen. Aan die keukentafel gaat het al lang niet meer alleen over alledaagse dingen en over de basis van de bedrijfsvoering. Ik heb het gevoel dat het agrarisch erf het centrum van de samenleving is geworden, waar heel veel opgaven samenkomen. Of het nu gaat over mest, de veestapel, het product, duurzaamheid, energie, ruimtelijke kwaliteit, sociale verwikkelingen, leefbaarheid op het platteland, nieuwe functies, sloop, biodiversiteit, bodem en landschap én zelfs de samenstelling van het voer. Werkelijk alles komt samen op het agrarisch erf. Ik vraag mij vaak af wat er nog bij kan, of ik met een agrarisch ondernemer aan tafel zit of een combinatie van vele gedaanten.
Specialist en coach
Vaak krijg ik een hulpvraag en heel soms een verkapte noodkreet met een hulpvraag achter de vraag. Er wordt dan verwacht dat ik overal verstand van heb, voor alles een oplossing kan aandragen en alles kan regelen. Soms tot het onmogelijke aan toe. Het is de spagaat die het werk van een erfcoach zowel lastig als uitdagend maakt. Enerzijds wil ik alles weten en is er een gezonde nieuwsgierigheid naar kennis. Anderzijds moet ik beseffen dat ik gewoonweg niet alles kan weten en dat dit ook niet van mij verwacht wordt. Gelukkig maak ik onderdeel uit van een team van 12 erfcoaches die actief zijn in Overijssel en zich met hart en ziel inzetten om erfeigenaren te coachen naar een toekomstbestendig erf. Als team zijn we een specialist in het weinig weten van veel dingen. We zien de samenhang en weten als geen ander hoe we vragen moeten stellen om de ander aan de keukentafel aan het denken te zetten en daarmee tegelijkertijd ook verder te helpen.
Vragen
‘Waar heeft u behoefte aan? Wat kan ik voor u betekenen’, zijn de vragen die ik dan maar terugstel. Het gaat er uiteraard niet om wat ik denk dat goed is en dat ik even kom vertellen wat de ander moet doen. Een eenvoudige vraag kan een erfeigenaar juist een zetje geven om er zelf achter te komen wat hij of zij ‘moet doen’. En als de erfeigenaar eenmaal weet wat hij wil doen, dan kan ik hem als erfcoach de juiste kant opsturen en contacten leggen.
‘Vragen stellen’ is misschien wel mijn beste antwoord op de vraag: ‘Vertel me maar wat ik moet doen’.
Jan-Olaf Tjabringa
Erfcoach in de IJsseldelta en Steenwijkerland